MIZO HNAM DAN
MIZO HNAM DAN CHUNGCHANG
The Vengsang 4 rd August:
The Vengsang 4 rd August:
BUNG - 3
NUPUI PASAL INNEIH THU
Chang 36 INNEIH CHUNGCHANG Hmasang atang rengin Mizote hi Palai hmangin mipa chhungte leh hmeichhe chhungte an inberem a. Sadawtin Rem-ar a talhsak a. Mipa chhungten hmeichhe chhungte hnenah nupui man an pa a, hmeichhe chhungten an dawng a. Hmeichhia chu a pasal tur inah a lawi a. Sadawtin innei turte chu an sam a suihkaihhlihsak a. Ar zangtuak talhin a inneihtir thin. Tun hnuah erawh chuan Sakhaw Puithiamte leh iunneihtirtu turta thuneiturten an ruat apiangin an inneihtir thin.
1) Innei/nupa :
Hmeichhia leh mipa,puitling, nupui pasal pawm lai nei lo ve ve, palai hmanga mipa chhungte leh hmeichhe chhungte inberema, man inhlan a,inneihtir theituin a inneihtir hi Innei an ni.Chutianga Inneite chauh chu Nupa an ni.
2) Man hlanna :
Tun hma chuan hei hi tawngkaa tih a ni thin a, lehkha kan neih chinah chuan ziaka tih a ni, hetiang hian :-
a) Inneite hming ve ve;
aw) Inneite kum zat ve ve;
b) Inneite pa hming ve ve;
ch) Inneite khua/veng ve ve;
d) Man zat;
e) Man hlan zat;
f) Man bat zat;
g) Thutphah zat;
h) Man hlantute hming leh signature;
i) Man dawngtu hming leh signature;
j) Hriatpuitute hming leh signature;
Man hlantute leh man dawngtute lam atangin;
k) Man hlanna hmun;
l) Man hlan hun leh ni;
m)Inneih ni
NUPUI PASAL INNEIH THU
Chang 36 INNEIH CHUNGCHANG Hmasang atang rengin Mizote hi Palai hmangin mipa chhungte leh hmeichhe chhungte an inberem a. Sadawtin Rem-ar a talhsak a. Mipa chhungten hmeichhe chhungte hnenah nupui man an pa a, hmeichhe chhungten an dawng a. Hmeichhia chu a pasal tur inah a lawi a. Sadawtin innei turte chu an sam a suihkaihhlihsak a. Ar zangtuak talhin a inneihtir thin. Tun hnuah erawh chuan Sakhaw Puithiamte leh iunneihtirtu turta thuneiturten an ruat apiangin an inneihtir thin.
1) Innei/nupa :
Hmeichhia leh mipa,puitling, nupui pasal pawm lai nei lo ve ve, palai hmanga mipa chhungte leh hmeichhe chhungte inberema, man inhlan a,inneihtir theituin a inneihtir hi Innei an ni.Chutianga Inneite chauh chu Nupa an ni.
2) Man hlanna :
Tun hma chuan hei hi tawngkaa tih a ni thin a, lehkha kan neih chinah chuan ziaka tih a ni, hetiang hian :-
a) Inneite hming ve ve;
aw) Inneite kum zat ve ve;
b) Inneite pa hming ve ve;
ch) Inneite khua/veng ve ve;
d) Man zat;
e) Man hlan zat;
f) Man bat zat;
g) Thutphah zat;
h) Man hlantute hming leh signature;
i) Man dawngtu hming leh signature;
j) Hriatpuitute hming leh signature;
Man hlantute leh man dawngtute lam atangin;
k) Man hlanna hmun;
l) Man hlan hun leh ni;
m)Inneih ni
3) Nupaa chhiar theih loh :
Inluhkhung emaw, infan emaw, inru emaw, tlan dun emaw te chu eng chen pawh nupa anga awm dunin fate pawh nei hial mahse, chang 36(1)-a sawi anga innei an nih lohchuan nupaa chhiar theih an ni lo.
Chang 37 MAN LEH MUAL
Hmasang atangin Mizo Dana nupui pasala inneihnaah chuan, mipain a nupui man a pek thin chu ‘Man leh mual’ a ni. Man leh mual hi mihringte inleina a ni lo va. Nupui pasala innei turte leh an chhungte ve ve, chhung leh khata insuihkhawmna tura inremna entirna a ni. Chuvangin kawngro nei taka siam a ni.
Man teltu chu pa ber a ni a. Pa ber a awm tawh loh chuan, a aiawha pa chan chang apiangin an tel thin. Man teltu chuan Mo chu a theih angin a lawi ang a, mak chhiat a tawh pawhin a tuam hlawm tur a ni. Man leh mual hi tangkaa bithliah a nih hma chuan ro thil, thi leh dar te leh sial te an lo hmang thin a. Tin, bel leh hriamhrei thleng pawha hman a ni bawk thin. Hetiang huna an pawm dan tlangpui chu Se puitling hi ‘Sial’ an ti a. Se puitling lo hi ‘Tlai’ an ti a; chu chu ‘Sepui chanve’ anga ngaih a ni.
[ A remchan dan zela chhunzawm zel tur a ni ]
Branch Activities
OB meeting
Kan Branch Office bearers te chuan Dt. 1.9.2011 (Ninga ni) zingkar khan Pu C. Chalthanga te inah Meeting an nei a, hetah hian Committee thu bawhzui leh atul apiang te sawiho in hmalakna tur chi hrang hrang rel a ni.
Branch Committee kohna
Branch Executive Committee pawimawh tak chu Dt. 6.9.2011 (Thawhleh zing) 6:15 AM hian YMA Hall Committee Room ah neih tur a ni dawn a, hetah hian thu pawimawh tak tak rel tur awm in, kohna sem chhuah hmulo palh kan awm anih chuan Committee Member te chanchinbu hi kohna a ngaih mai tur a ni. Rorel tur Agenda hrang hrangte-
1) General Conference 2011 kal dan tur chungchang
2) Lehkha lut :
a) Central YMA
i) RSBY Enrolment chungchang
ii) Mau humhalh chungchang
b) Sub-Hqrs YMA Champhai
i) Ram dang mi leh hnam dang mi in zuar chungchang
ii) Mizo hming hawha hnamdang sumdawng chungchang.
iii) Vai mistiri leh helper hlawh chungchang.
iv) Ram dangmi leh hnamdang mi laka ram hralh chungchang.
Branch hnatlang
Nimin Inrinna zingkar khan Jamadar Thlanmual bul, YMA grape huan tifai a hnatlang neih a ni. He hnathlangah hian mi 15-17 vel an thawkchhuak leh a ni. Tichuan tunah chuan YMA Grape huan chu sam zawh a ni ta a. tlawmngai taka hnatlang a thawkchhuak zawng zawngte chungah branch YMA chuan lawmthu a sawi mawlh mawlh a, branch hnatlang lehpekah chuan atam thei ang ber thawhchhuah tum tur a ni ang.
Kan Branch Office bearers te chuan Dt. 1.9.2011 (Ninga ni) zingkar khan Pu C. Chalthanga te inah Meeting an nei a, hetah hian Committee thu bawhzui leh atul apiang te sawiho in hmalakna tur chi hrang hrang rel a ni.
Branch Committee kohna
Branch Executive Committee pawimawh tak chu Dt. 6.9.2011 (Thawhleh zing) 6:15 AM hian YMA Hall Committee Room ah neih tur a ni dawn a, hetah hian thu pawimawh tak tak rel tur awm in, kohna sem chhuah hmulo palh kan awm anih chuan Committee Member te chanchinbu hi kohna a ngaih mai tur a ni. Rorel tur Agenda hrang hrangte-
1) General Conference 2011 kal dan tur chungchang
2) Lehkha lut :
a) Central YMA
i) RSBY Enrolment chungchang
ii) Mau humhalh chungchang
b) Sub-Hqrs YMA Champhai
i) Ram dang mi leh hnam dang mi in zuar chungchang
ii) Mizo hming hawha hnamdang sumdawng chungchang.
iii) Vai mistiri leh helper hlawh chungchang.
iv) Ram dangmi leh hnamdang mi laka ram hralh chungchang.
Branch hnatlang
Nimin Inrinna zingkar khan Jamadar Thlanmual bul, YMA grape huan tifai a hnatlang neih a ni. He hnathlangah hian mi 15-17 vel an thawkchhuak leh a ni. Tichuan tunah chuan YMA Grape huan chu sam zawh a ni ta a. tlawmngai taka hnatlang a thawkchhuak zawng zawngte chungah branch YMA chuan lawmthu a sawi mawlh mawlh a, branch hnatlang lehpekah chuan atam thei ang ber thawhchhuah tum tur a ni ang.
Tualchhung
VC News
1) PHE Total Sanitation atanga hmuh Vantlang Inthiarna (Zunin leh Inthiarna) GMHSS Gate bulah siam mek a ni.
2) PHE Dept. atanga Inthiarna (Commode) dawng zawng zawngten hmalak vek tura hriattir kan ni a, hma la tawh emaw hmalak dan VCP emaw Secy hnenah tunkar nilai ral hma ngeia in report kim vek tur a ni.
3) Bank lamah pawisa a awm rih loh avangin Ni 100 thawhhlawh sem theih a ni ni lo a, tunkar chhung ngei a lak tumin VCte leh Post Office ten hma an la mek.
Sporting Club
Vengsang S/C Hockey player zawng zawngte naktuk Thawhtan zingkar atangin Govt. Middle School tualah kim taka practise leh tawh tur a ni. Akal tha duh lo leh kal taima lo chu tournament a khelh phalsak an ni dawn lo.
Rukru
Tun nilai zan khan Project veng SB Office bulah telephone hrui ruk tum an awm a, an mahni hi hriatthawi an ni a, ngun taka chhui mek a ni. Tin, kan hnung deuh khan Tower Vengah leh Pastor veng ah te vawi 2 lai ruk a lo ni tawh bawk.
Mi chhuanawm
H.Lalchhuanawma s/o Lalthlanthanga V.Sec ami chu tun exam hnuhnung ber June thla a neih zawh takah khan MSC Environmental Science 1st Div. ah a pass a, kan lawmpui tak zet a a ni. A kal leh zel naah duhsakna kan hlan e.
Sawhthing
Mizoramah hian sawhthing ching tu chhungkaw tam tak an awm a,a hralh na man hi Silchar leh Bangladesh in an thunun a,hemi pumpelh tur hian Company din tum mek ani. Company din anih chuan company leh sawhthing ching tu te an in bia anga sawhthing hralh na rate ahniam thei angber an bithliah ang a, hnathawk tute hamthat na tur in rate hniam lutuk lo an bithliah lo tura ngaih a ni. Entirnan a rate hi Rs 10 emaw Rs 15 emaw nise kum tina tih danglam angai tawh lo anga Rs 15 anih chuan silcharah Rs 18 emaw Rs 20 a lei nghal angai dawn a ni.Tin, Champhai a rate hi alo hniam anih chuan a aia man to leh man zawk a hralhna a awm chuan englai pawh in an hralh thei ang, in khapna engmah a awm lo ang tih thu an hotote hnen tangin kan dawng.
1) PHE Total Sanitation atanga hmuh Vantlang Inthiarna (Zunin leh Inthiarna) GMHSS Gate bulah siam mek a ni.
2) PHE Dept. atanga Inthiarna (Commode) dawng zawng zawngten hmalak vek tura hriattir kan ni a, hma la tawh emaw hmalak dan VCP emaw Secy hnenah tunkar nilai ral hma ngeia in report kim vek tur a ni.
3) Bank lamah pawisa a awm rih loh avangin Ni 100 thawhhlawh sem theih a ni ni lo a, tunkar chhung ngei a lak tumin VCte leh Post Office ten hma an la mek.
Sporting Club
Vengsang S/C Hockey player zawng zawngte naktuk Thawhtan zingkar atangin Govt. Middle School tualah kim taka practise leh tawh tur a ni. Akal tha duh lo leh kal taima lo chu tournament a khelh phalsak an ni dawn lo.
Rukru
Tun nilai zan khan Project veng SB Office bulah telephone hrui ruk tum an awm a, an mahni hi hriatthawi an ni a, ngun taka chhui mek a ni. Tin, kan hnung deuh khan Tower Vengah leh Pastor veng ah te vawi 2 lai ruk a lo ni tawh bawk.
Mi chhuanawm
H.Lalchhuanawma s/o Lalthlanthanga V.Sec ami chu tun exam hnuhnung ber June thla a neih zawh takah khan MSC Environmental Science 1st Div. ah a pass a, kan lawmpui tak zet a a ni. A kal leh zel naah duhsakna kan hlan e.
Sawhthing
Mizoramah hian sawhthing ching tu chhungkaw tam tak an awm a,a hralh na man hi Silchar leh Bangladesh in an thunun a,hemi pumpelh tur hian Company din tum mek ani. Company din anih chuan company leh sawhthing ching tu te an in bia anga sawhthing hralh na rate ahniam thei angber an bithliah ang a, hnathawk tute hamthat na tur in rate hniam lutuk lo an bithliah lo tura ngaih a ni. Entirnan a rate hi Rs 10 emaw Rs 15 emaw nise kum tina tih danglam angai tawh lo anga Rs 15 anih chuan silcharah Rs 18 emaw Rs 20 a lei nghal angai dawn a ni.Tin, Champhai a rate hi alo hniam anih chuan a aia man to leh man zawk a hralhna a awm chuan englai pawh in an hralh thei ang, in khapna engmah a awm lo ang tih thu an hotote hnen tangin kan dawng.
Grape her tawh zat
Champhai Winery (Tlangsam) ah kar liamta Inrinni thleng khan Grape quintal 1586 her a ni tawh a, Hnahlan Winery ah Quintal 1765 her a ni tawh bawk. Sawrkar in thutlukna a lo siam tawh angin kumin atang chuan zawlaidi Alcohol tel zat tur hi 11% a ni dawn a, Taxation department in VAT an la tawh dawn bawk a, hei vang hian Zawlaidi man hia to sawt turah ngaih a ni. Hetihlai hian CHANEM a Zawlaidi zuartu chuan tinah ian hralh tur an la nei nual a ni. Heng zingah hian kut hnathawktu, kan Veng atanga pe mi engemaw zat an tel ve a ni.
Champhai Winery (Tlangsam) ah kar liamta Inrinni thleng khan Grape quintal 1586 her a ni tawh a, Hnahlan Winery ah Quintal 1765 her a ni tawh bawk. Sawrkar in thutlukna a lo siam tawh angin kumin atang chuan zawlaidi Alcohol tel zat tur hi 11% a ni dawn a, Taxation department in VAT an la tawh dawn bawk a, hei vang hian Zawlaidi man hia to sawt turah ngaih a ni. Hetihlai hian CHANEM a Zawlaidi zuartu chuan tinah ian hralh tur an la nei nual a ni. Heng zingah hian kut hnathawktu, kan Veng atanga pe mi engemaw zat an tel ve a ni.
Section News
Khuangchera
Section zinga Cencus update felfai taka thehlut hmasa ber an ni. A lawmawm in kum dangah pawh chin chhunzawm zel tlak a ni.
Neuva
Chhiatni Fund la pe lo leh la pe kim lo te tunkar chhung hian an Section huam chhung In tinah Section OBte lutchhuak in an rawn khawn dawn a. La pe lo te khan lo pek vek tura ngen leh hriattir kan ni.
Taitesena
Tun Nilai (31.8.2011) zing khan Section huamchhung thianfai a hnatlang neih a ni. Khua nawm a, harsatna dang a awm loh chuan zingkar hnatlang neih chhunzawm leh tum a ni a, atam thei ang ber he hnatlanga thawkchhuak turin memberte Section OBten an ngeu che u.
Khuangchera
Section zinga Cencus update felfai taka thehlut hmasa ber an ni. A lawmawm in kum dangah pawh chin chhunzawm zel tlak a ni.
Neuva
Chhiatni Fund la pe lo leh la pe kim lo te tunkar chhung hian an Section huam chhung In tinah Section OBte lutchhuak in an rawn khawn dawn a. La pe lo te khan lo pek vek tura ngen leh hriattir kan ni.
Taitesena
Tun Nilai (31.8.2011) zing khan Section huamchhung thianfai a hnatlang neih a ni. Khua nawm a, harsatna dang a awm loh chuan zingkar hnatlang neih chhunzawm leh tum a ni a, atam thei ang ber he hnatlanga thawkchhuak turin memberte Section OBten an ngeu che u.
Editorial
Ruihhlo leh Chhungkua
Chhungkaw sawprawp, keh chhia (Broken family) kan hmu thin a, kan pung tual tual lehnghal. A chhan leh a vangte zawn chhuah anih vat loh a, siamthat hna thawh thuai a nih loh chuan hnam boralna hmahruai a ni ngei ang. Heng chhungkua-in a tawh langsar tak chu Zu leh ruihtheihthil a ni. Kan Bible chuan, “Zu hi nuihza bura mi siamtu a ni a, zupui hi insual bung bungna a ni” a lo ti a, thu dik tak a ni. Zu hi amahin sual a ni ngawt lova, a hmangtu-in a hman thiam loh vangin suala ngaih a ni mai zawk. Chhungkaw pa berin zu ringawt a buaipui chuan, chu chhhungkua-ah chuan hlimna tak tak a awm thei lo. Chhungkaw nitin khawsak a buai a, ei leh bar tur a harsa a, chutah innghirnghona a lo chhuak lo thei lova, thin thiin a mut theih ta thin loh. A tawpah chhungkaw lu ber ve ve nupa chu an lo inthen ta nge nge thin. An fate Lalpa laka an rochante chu thlabar leh mangangin an lo seilian ve ta thin a, chu chu a ni chhungkaw kehchhia lo pianna bul chu.
Bible vekin “Insumtheihna hi thlarau rah a ni” ti a sawi laiin insumtheihlohna erawh hi chuan chhiatna tinreng a thlen bakah, hriselna kan damchhunga ro hlu ber a khawih pawi thuai thin. Mahni tam lam phu tawka India rama ‘Ber’ kan kaina HIV Positive te, Cancer tihte hi kan ruihhlo - Drugs, Zu, zuk leh hmuam khawih nasat lutuk avanga kan hlawh a ni. A tha ber chu, nu-in nau a pai lai atanga engmah ruih theih thil tih loh hi a ni a, a naute nen khan thawkna leh thisen inzawm vek an nih avangin. Eng thingpui leh Coffee-ah pawh hian tur chak tak Caffeine a awm avangin hengte thleng pawh hian tih loh vek hi a him ber.
Adang leh chu Drugs hi a ni leh a. Addict tawh tak tak hi chu mi rinawm an ni thei tawh lo. Mihring hi thil pakhata kan hlutna leh pawimawh ber chu ‘Rinawmna’ hi a ni. Zu leh drugs vangin kan chhungkua leh mahni in ti bawrhbang lovin, Kristian chhungkaw kan dinna tur kawngah ruihhlo hi i do thar sauh sauh ang u.
Bible vekin “Insumtheihna hi thlarau rah a ni” ti a sawi laiin insumtheihlohna erawh hi chuan chhiatna tinreng a thlen bakah, hriselna kan damchhunga ro hlu ber a khawih pawi thuai thin. Mahni tam lam phu tawka India rama ‘Ber’ kan kaina HIV Positive te, Cancer tihte hi kan ruihhlo - Drugs, Zu, zuk leh hmuam khawih nasat lutuk avanga kan hlawh a ni. A tha ber chu, nu-in nau a pai lai atanga engmah ruih theih thil tih loh hi a ni a, a naute nen khan thawkna leh thisen inzawm vek an nih avangin. Eng thingpui leh Coffee-ah pawh hian tur chak tak Caffeine a awm avangin hengte thleng pawh hian tih loh vek hi a him ber.
Adang leh chu Drugs hi a ni leh a. Addict tawh tak tak hi chu mi rinawm an ni thei tawh lo. Mihring hi thil pakhata kan hlutna leh pawimawh ber chu ‘Rinawmna’ hi a ni. Zu leh drugs vangin kan chhungkua leh mahni in ti bawrhbang lovin, Kristian chhungkaw kan dinna tur kawngah ruihhlo hi i do thar sauh sauh ang u.
ENGLO HUANG
- Upa Chhiara V Sec.
-Zova (K-Kawia) T Sec
-Nunui V. Sec.
-Jonathana (Zuka) K Sec.
- Muantei (Vombal road) V Sec.
-Papari YMA Hall bul
- Biaktei w/o F Sangpuia V Sec.
-Lalhmuna (TMC) Vawmbal road
Editorial board
Editor : Lalsangliana
Jt. Ed. : H. Remsanga
Cir. Manager: All Section Asst.Secy. & PC Lianmawia Keifangtlang
Manager: R.Lalchhuanawma
a lawmawm thin e